Poradnik dla zleceniodawcy
autorka: Lena Mitkowa, Creative in Chief w Leniva°, Członkini Zarządu STGU
TL;DR: Nie oczekuj pracy za darmo. Wybierz dobrego projektanta. Dobrze zdefiniuj swoje cele
Po co konkurs? Kiedy konkurs?
Trudno nie zauważyć, że zlecenia na branding czy inne realizacje graficzne przeprowadzane są często w formie konkursu. Odpowiedzmy sobie na pytanie, czy konkurs to dobre rozwiązanie i jak powinna być idealna forma właściwego i skutecznego wyboru projektanta do wykonania zlecenia?
Konkurs otwarty
W wersji całkiem komercyjnej taki sposób postępowania można prześledzić na platformach konkursowych. Tutaj zleceniodawca zadaje temat, graficy publikują swoje graficzne odpowiedzi, na koniec wybierany jest projekt.
Dlaczego te konkursy są nieprofesjonalne i nieskuteczne? Brak jasno sprecyzowanych zasad oraz - przede wszystkim - oczekiwanie darmowego świadczenia usług - skutkuje tym, co nakazuje zdrowy rozsądek - zgłoszeniami projektów gotowych, wcześniej odrzuconych, nieunikalnych, logotypami ze stocka, generycznymi, wykonywanymi przez osoby będące na początku drogi zawodowej lub kompletnych amatorów.
Przygotowanie tożsamości marki w toku takiego konkursu jest antyreklamą firmy oraz jasnym wskazaniem na brak profesjonalizmu osób odpowiedzialnych za postępowanie w instytucji.
Innym przykładem jest konkurs, w którym w pierwszym etapie, otwartym dla wszystkich, oczekuje się przygotowania gotowych projektów, a w wyniku wyboru najlepszego zgłoszenia następuje pełne zlecenie (odpłatnie). Powtarzalną cechą takich konkursów jest bardzo krótki czas od ogłoszenia konkursu do jego rozwiązania oraz niska jakość otrzymanych prac.
W przypadku takich konkursów ogłaszanych przez instytucje publiczne STGU wystosowuje list z opisem dobrych praktyk.
Konkurs przetargowy
Zleceniodawcy często nie podają finalnej liczby agencji startujących w konkursie, a praktycznie nigdy - nie podają ich nazw. Zdarza się, że takie konkursy poprzedzone są zapytaniem ofertowym, ale nie - podaniem budżetu zleceniodawcy. W efekcie pracujący za darmo projektanci mogą nie mieć ostatecznie świadomości, czy o wyborze zwycięzcy zadecydowała jakość projektu, czy może - odpowiednia niższa cena. Tego typu postępowania są nierzadko - w sposób zamierzony lub nie - drenażem pomysłów projektantów, a finalny projekt realizowany jest przez wewnętrznie powołany zespół.
Organizatorów tych konkursów łączy przekonanie, że w branży kreatywnej możliwa jest praca za darmo, praca “do portfolio” oraz to, że projekty powstają w wyniku połączenia natchnienia oraz biorytmu, nie z doświadczenia i procesu projektowego, w którym - w idealnym świecie - aktywnie uczestniczy również klient.
Zdecydowanie odradzamy jako stowarzyszenie takie praktyki. Dobra współpraca projektowa bazuje na profesjonalizmie (obu stron) i wzajemnym szacunku. Współpraca zainicjowana w przytoczony sposób wyklucza te wartości.
Jeśli już konkurs, to jak?
Dobra współraca
-
Przygotowanie pełnego briefu do projektu
-
Przejrzenie bazy projektantów (np. u nas na www.stgu.pl) i wybór kilku studiów graficznych
-
Spotkania z wybranymi studiami - sprawdzenie, czy jest “flow” oraz posłuchanie o metodach pracy studia
-
Wysłanie zapytania ofertowego
-
Porównanie cen, jakości portfolio i tego, jak dobrze komunikuje się nam z potencjalnymi zleceniobiorcami
W przypadku, gdy obawiają się Państwo, że wybrany Zleceniobiorca nie będzie w stanie podołać zadaniu, mogą Państwo zlecić mu na początku (odpłatnie) część zadania, żeby sprawdzić, jak układa się Wam współpraca.
Jako STGU możemy pomóc w przeprowadzeniu procesu oraz przygotowaniu briefu.
Jeśli są Państwo zdecydowani na przeprowadzenie przetargu czy konkursu, proponujemy następujące rozwiązania:
Konkurs dla instytucji
W przypadku instytucji, które są zobligowane do przeprowadzenia konkursu lub są na to zdecydowane z innych przyczyn, proponujemy konkurs trzyetapowy. Z zasady tak przeprowadzany konkurs powinien dotyczyć zlecenia od min. 20 000 PLN brutto.
Etap 1 - otwarte zgłoszenia portfolio: tutaj Państwo ogłaszają nabór portfolio, ze szczególnym uwzględnieniem pewnych rozwiązań (lub nie) - im bardziej doprecyzują Państwo, jakiego podejścia szukają, tym bardziej trafne przykłady Państwo obejrzą; jeśli nie mają Państwo sprecyzowanego spojrzenia na stylistykę, może wyklaruje się ono po przejrzeniu portfoliów studiów / projektantów; co więcej, zachęcamy do obejrzenia projektów prac naszych członków pod www.stgu.pl - może zaproszą Państwo do konkursu konkretnego projektanta już bezpośrednio.
Etap 2 - wybór portfolio; tu wybierają Państwo np. 3 projektantów / studia, z którymi chcą Państwo pracować dalej.
Następuje pełen briefing, doprecyzowanie oczekiwań i zadania konkursowego;
Zadanie konkursowe jest odpłatne i określone w czasie, np. "2 projekty logo i jego egzekucji na materiale promocyjnym XYZ" do przedstawienia w ciągu 10 dni. Przykładowe wynagrodzenie, pokrywające część pracy studia to np. 1500 PLN netto.
Etap 3 - wybierają Państwo projektanta do dalszej pracy; być może zgłoszony projekt był już idealny - a może tylko podobało się Państwu podejście do tematu. Wybrany projektant / studio pracuje dalej nad materiałami (dobrze określić jakimi i za jaką kwotę przed rozwiązaniem 2. etapu).
Jako Stowarzyszenie, jesteśmy do Państwa dyspozycji, w następującym zakresie:
-
Możemy zostać partnerem w konkursie i pomóc Państwu w organizacji i komunikacji konkursu (odpłatnie)
-
W przypadku, gdy konkurs byłby dopasowany do podstawowych założeń, możemy objąć konkurs patronatem i pomóc w jego komunikacji (nieodpłatnie)
-
Możemy służyć doradztwem przy organizacji konkursu (odpłatnie)
Skontaktuj się z nami KLIK
Przetarg dla podmiotów komercyjnych
W przypadku podmiotów komercyjnych proponujemy postępowanie uproszczone.
Etap 1: Wybór 3-5 studiów graficznych, których projekty Państwu odpowiadają lub które zostały polecone (i ich portfolio odpowiada Państwa oczekiwaniom)
Etap 2: Zaproszenie studiów do postępowania przetargowego. Takie postępowanie powinno zawierać następujące elementy:
-
brief strategiczny i wizualny
-
spis materiałów do pełnego wykonania
-
budżet
-
harmonogram / finalna data wdrożenia
-
spis pozostałych studiów biorących udział w przetargu (może być dosłana później, ale powinna być znana)
-
harmonogram przetargu
-
kwota zw. rejection fee, czyli opłaty za wykonane, ale nie wybrane projekty
Etap 3: Spotkania briefingujące dla podmiotów
Etap 4: Nadesłanie lub prezentacja prac przez agencje / studia i wybór zwycięskiej pracy
Etap 5: Poinformowanie o wyniku, upublicznienie (anonimowe) pozostałych prac, jasne uargumentowanie swojego wyboru; ew. indywidualny feedback dla pozostałych firm.
Tak przygotowane przetargi wbrew pozorom nie są ani bardziej kosztowne, ani czasochłonne. Dobrze przygotowane materiały do zapytania ofertowego pozwolą na sprawne przeprowadzenie całego procesu. Zdefiniowane rejection fee nie jest ani pełnym wynagrodzeniem dla projektanta, ani jego motywacją do wzięcia udziału w przetargu. To wyłącznie wzajemne zabezpieczenie, rodzaj wadium, które pozwoli na poważne potraktowanie sprawy przez obie strony. Zwyczajowo rejection fee (przemnożone przez studia) jest uszczupleniem budżetu całego wdrożenia.
Tak przeprowadzony przetarg pozwala na jasne zdefiniowanie oczekiwań i sprawne przeprowadzenie procesu. STGU może być Państwa ekspertem i pomóc w przygotowaniu briefu oraz przeprowadzeniu całego procesu.
Skontaktuj się z nami KLIK
Skontaktuj się z nami
Jeśli chcą Państwo zapytać nas o to, jak właściwie przeprowadzić proces, chcesz dowiedzieć się więcej o stawkach czy pracy projektanta, nasi eksperci są do dyspozycji:
Filip Tofil
Doktorant na Wydziałe Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Współzałożyciel Syfon Studio (2008), uczestnik projektów i działań poświęconych przestrzeni publicznej oraz etyce w designie m.in. Re-design 3 (Traffic Design), PLAKATATAK (Goethe-Institut). Autor wystaw Terrorism is Art (Bochenska Gallery), Collage. Dehuman (Galeria Fundacji Archeologia Fotografii). Laureat 2 nagród w konkursie EdAwards oraz nagród i wyróżnień w konkursach poświęconych projektowaniu plakatu, grafiki wydawniczej, opakowań i identyfikacji (m.in. Projekt Roku STGU, Galeria Plakatu AMS, BICeBé, Poster Festival Ljubljana).
Lena Pianovska
Strateg i projektant. Absolwentka Szkoły Strategii Marki (SSM SAR). Z miłości do sztuk wizualnych w 2006 porzuciła karierę prawnika (z wykształcenia magister Nauk Prawnych i Administarcji, specjalistka z zakresu Nauk Społecznych i Praw człowieka ) i zaczęła współtworzyć studio fotograficzne-graficzne. Współautorka i współrealizatorka wystaw i wernisaży pt. „Poezja Wizualna” (m.in. w Teatrze Bajka w Warszawie, Łodzi, Izraelu). Od 2013 prowadzi studio brand designu – Livi.
Lena Mitkowa
Strateg. Ukończyła filologię polską i niemiecką na Uniwersytecie Warszawskim oraz produkcję mediów cyfrowych na Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Od 2009 roku wraz z Mariuszem Neonem Mitkiem prowadzi leniva studio. Zajmuje się strategią i pozycjonowaniem marek.
Mateusz Machalski
Studia na Wydziale Grafiki ASP w Warszawie ukończył z wyróżnieniem Rektorskim. Pięciokrotny Stypendysta Ministra Kultury. Laureat stypendium “Młoda Polska”. Członek rady programowej Międzynarodowego Biennale Plakatu. Laureat nagrody The best of Design 2018 – Klubu Twórców Reklamy. Dyrektor artystyczny magazynu „Newonce” i „Warsawholic”. Współzałożyciel grupy produkcyjno-kreatywnej BORUTTA.
Andrzej Budek
Absolwent Wydziału Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W latach 1987-91 asystent w pracowni rysunku ASP w Warszawie, między 1990 a 1991 asystent w pracowni grafiki komputerowej ASP w Warszawie, 1992-95 redaktor naczelny, dyrektor artystyczny Tygodnika Dzieci Pentliczek, od 1996 właściciel i założyciel agencji kreatywnej KotBury.
Bożena Cichecka
Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych im. Wł. Strzemińskiego w Łodzi. Studia na Wydziale Grafiki i Malarstwa. Dyplom w pracowni plakatu prof. Mariusza Łukawskiego. Aneks z malarstwa u prof. Zbigniewa Purczyńskiego. W 1996 roku założyła firmę projektową Kreska Studio w Warszawie. Zajmuje się również malarstwem. Ostatnia wystawa w 2014 roku w Galerii Fundacji Atelier w Warszawie. Od 2014 roku jest zarejestrowanym biegłym sądowym (projektowanie graficzne). W 2013 roku prowadziła zajęcia z projektowania graficznego ze studentami VIAMODA. Kreska Studio
Pierwsza konsultacja to koszt 250 PLN netto.
Skontaktuj się z nami KLIK